توکن چیست؟ همه چیز درباره Token در بلاک چین
توکن چیست؟
توکن (Token) نوعی دارایی دیجیتال است که روی یک بلاک چین موجود ساخته می‌شود و برای نمایش ارزش، حق مالکیت یا دسترسی به خدمات خاص استفاده می‌شود.
به زبان ساده، اگر بلاک چین را به‌عنوان یک “زیرساخت” در نظر بگیریم، توکن‌ها محصولات ساخته‌شده بر روی آن هستند.
برای مثال، در بلاک چین اتریوم هزاران توکن وجود دارد که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند — مثل USDT (تتر)، LINK یا UNI.
تفاوت توکن و کوین چیست؟
- کوین (Coin): ارز اصلی یک بلاک چین است، مثل بیت کوین یا اتر (ETH).
- توکن (Token): بر بستر بلاک چین یک کوین دیگر ساخته می‌شود، مثل توکن‌های ERC-20 در شبکه اتریوم.
به طور خلاصه:
همه کوین‌ها توکن نیستند، اما همه توکن‌ها نوعی دارایی دیجیتال هستند.
انواع توکن‌ها در بلاک چین
۱. توکن‌های کاربردی (Utility Tokens)
برای دسترسی به خدمات یا محصولات در یک پروژه استفاده می‌شوند.
مثلاً توکن BNB در اکوسیستم بایننس.
۲. توکن‌های امنیتی (Security Tokens)
نمایانگر سهام یا دارایی واقعی هستند و معمولاً تحت قوانین مالی عمل می‌کنند.
۳. توکن‌های حاکمیتی (Governance Tokens)
به دارندگان امکان رأی دادن در تصمیم‌های پروژه را می‌دهند؛ مثل UNI در یونی‌سواپ.
۴. توکن‌های غیرقابل‌معاوضه (NFTs)
توکن‌های منحصربه‌فرد با کاربرد در آثار هنری دیجیتال، بازی‌ها و کلکسیون‌ها.
کاربرد توکن‌ها
- پرداخت هزینه‌ها در پلتفرم‌های غیرمتمرکز (DeFi)
- دسترسی به سرویس‌ها و خدمات در شبکه‌ها
- رأی‌دهی در پروژه‌های DAO
- سرمایه‌گذاری و کسب سود از استیکینگ یا ییلد فارمینگ
- نمایش دارایی واقعی (Real World Assets) مثل ملک یا طلا
توکن‌ها چگونه ساخته می‌شوند؟
ساخت توکن معمولاً از طریق قرارداد هوشمند (Smart Contract) انجام می‌شود.
در اتریوم، استانداردهای معروف شامل:
- ERC-20: برای توکن‌های قابل‌معاوضه
- ERC-721: برای توکن‌های غیرقابل‌معاوضه (NFT)
- ERC-1155: برای توکن‌های چندمنظوره
ایجاد یک توکن جدید حتی بدون ساخت بلاک چین جدید ممکن است، و به همین دلیل بسیاری از پروژه‌های نوپا از این روش استفاده می‌کنند.
امنیت و ارزش توکن‌ها
ارزش یک توکن بستگی به کاربرد واقعی، میزان تقاضا و پشتوانه پروژه دارد.
هرچند ساخت توکن آسان است، اما دوام و اعتماد کاربران به آن به عملکرد و شفافیت پروژه وابسته است.
آینده توکن‌ها در دنیای کریپتو
با گسترش وب 3 و قراردادهای هوشمند، توکن‌ها به بخش جدایی‌ناپذیر اقتصاد دیجیتال تبدیل شده‌اند.
از توکن‌های بازی گرفته تا دارایی‌های توکنیزه‌شده در دنیای واقعی، آینده‌ای درخشان در انتظار این فناوری است.