اهرم در معامله چیست؟
آموزش کامل استفاده از لوریج در ترید ارز دیجیتال و فارکس
اهرم یا Leverage یکی از جذاب‌ترین و در عین حال خطرناک‌ترین ابزارهای مالی در بازارهایی مانند فارکس و ارز دیجیتال است. استفاده درست از اهرم می‌تواند سود شما را چند برابر کند، اما در صورت ناآگاهی، ممکن است کل سرمایه را از بین ببرد.
در این مقاله به‌صورت کامل بررسی می‌کنیم که اهرم چیست، چگونه کار می‌کند، مزایا و معایبش چیست و چطور می‌توانید با مدیریت ریسک، از آن به نفع خود استفاده کنید.
اهرم (Leverage) چیست؟
اهرم ابزاری است که به تریدر اجازه می‌دهد با سرمایه‌ای بیش از موجودی واقعی خود وارد معامله شود.
به‌عبارت ساده‌تر، شما از صرافی یا بروکر وام می‌گیرید تا قدرت خرید خود را افزایش دهید.
مثال ساده:
فرض کنید ۱۰۰ دلار در حساب دارید و از اهرم ۱:۱۰ (ده برابر) استفاده می‌کنید.
در این صورت می‌توانید معامله‌ای به ارزش ۱۰۰۰ دلار باز کنید.
اگر قیمت ۵٪ بالا برود، سود شما نه ۵ دلار بلکه ۵۰ دلار خواهد بود.
اما اگر بازار ۵٪ در جهت مخالف حرکت کند، کل سرمایه‌تان صفر می‌شود (لیکویید).
مفهوم اهرم در بازارهای مختلف
اهرم در بازار فارکس
در فارکس، اهرم یکی از ویژگی‌های اصلی است و معمولاً بین ۱:۵ تا ۱:۵۰۰ متغیر است.
کارگزاران (بروکرها) این ضریب را در اختیار تریدر قرار می‌دهند تا بتواند حجم معاملات خود را افزایش دهد.
مزیت: سود زیاد در حرکات کوچک بازار
ریسک: در صورت نوسانات شدید، زیان نیز چند برابر می‌شود.
اهرم در بازار ارز دیجیتال (کریپتو)
در صرافی‌های ارز دیجیتال مانند Binance Futures، Bybit یا OKX، کاربران می‌توانند از اهرم‌های مختلفی بین ۱ تا ۱۲۵ برابر استفاده کنند.
به‌عنوان مثال در بیت‌کوین اگر از اهرم ۲۰ استفاده کنید، تغییر ۵٪ قیمت می‌تواند به معنی سود یا ضرر ۱۰۰٪ باشد.
نکته مهم: در بازار کریپتو، به دلیل نوسانات شدید، استفاده از اهرم‌های بالا بسیار پرریسک است.
انواع اهرم در معاملات
| نوع اهرم | توضیح | سطح ریسک |
|---|---|---|
| اهرم پایین (۱ تا ۵) | مناسب برای تازه‌کارها و معاملات کم‌ریسک | کم |
| اهرم متوسط (۵ تا ۲۰) | برای تریدرهای نیمه‌حرفه‌ای | متوسط |
| اهرم بالا (۲۰ تا ۱۰۰) | مخصوص تریدرهای حرفه‌ای و پرریسک | زیاد |
مزایا و معایب استفاده از اهرم
مزایا:
- افزایش سود در معاملات کوچک
- امکان انجام معاملات بزرگ با سرمایه کم
- تنوع در استراتژی‌های معاملاتی
معایب:
- افزایش احتمال ضرر و لیکویید شدن
- نیاز به کنترل احساسات و انضباط مالی
- در صورت نوسانات شدید، از بین رفتن سریع سرمایه
مدیریت ریسک در معاملات اهرمی
استفاده از اهرم بدون مدیریت سرمایه (Risk Management) تقریباً همیشه به ضرر ختم می‌شود.
برای کنترل ریسک در ترید با اهرم، نکات زیر حیاتی هستند:
- همیشه از حد ضرر (Stop Loss) استفاده کنید.
- هرگز بیش از ۲٪ از کل سرمایه‌تان را در یک معامله به خطر نیندازید.
- از اهرم‌های بالا در بازارهای پرنوسان (مثل کریپتو) پرهیز کنید.
- قبل از شروع با اهرم بالا، در حساب دمو تمرین کنید.
تفاوت اهرم در فارکس و ارز دیجیتال
| ویژگی | فارکس | ارز دیجیتال |
|---|---|---|
| میزان نوسان بازار | پایین‌تر | بسیار زیاد |
| حداکثر اهرم | تا ۱:۵۰۰ | تا ۱:۱۲۵ |
| میزان لیکویید شدن | کمتر | بسیار بالا |
| مناسب برای چه کسانی؟ | تریدرهای تکنیکال با تجربه متوسط | تریدرهای حرفه‌ای و ریسک‌پذیر |
چطور از اهرم به‌صورت اصولی استفاده کنیم؟
- ابتدا با اهرم‌های پایین (۱:۲ تا ۱:۵) شروع کنید.
- تنها زمانی از اهرم استفاده کنید که تحلیل قوی و اطمینان نسبی دارید.
- همیشه حد ضرر مشخص کنید.
- هرگز در معاملات احساسی یا بدون برنامه از اهرم بالا استفاده نکنید.
- از مدیریت سرمایه و تنظیم حجم پوزیشن (Position Size) غافل نشوید.
فرمول محاسبه سود یا ضرر در اهرم
سود یا ضرر = درصد تغییر قیمت × اهرم × سرمایه اولیه
مثلاً اگر با ۱۰۰ دلار و اهرم ۱۰ وارد معامله شوید و قیمت ۵٪ رشد کند:
👉 سود شما = ۵٪ × ۱۰ × ۱۰۰ = ۵۰ دلار
اما اگر قیمت ۵٪ افت کند، کل سرمایه از بین می‌رود (لیکویید).
بهترین اهرم برای شروع ترید چقدر است؟
برای شروع، پیشنهاد می‌شود از اهرم‌های ۱ تا ۵ استفاده کنید.
تریدرهای حرفه‌ای ممکن است از اهرم‌های ۱۰ تا ۲۰ استفاده کنند، اما این کار نیازمند تجربه بالا، استراتژی دقیق و کنترل روانی قوی است.
اشتباهات رایج در معاملات اهرمی
- استفاده از اهرم بالا بدون استاپ لاس
- ورود به بازار بدون تحلیل
- ترید احساسی بعد از ضرر
- اعتماد به سیگنال‌های غیرمعتبر
- افزایش اهرم برای جبران ضررهای قبلی